Mạch môn là gì? Một số bài thuốc từ cây mạch môn giúp điều trị bệnh

Mạch môn là gì?

Mạch môn, được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như lan tiên, mạch đông, tóc tiên và cỏ lan, thuộc họ Tóc tiên (Ruscaceae) và có tên khoa học là Convallaria japonica Linnaeus f. hoặc Ophiopogon japonicus. Đây là loại cây có nguồn gốc từ Nhật Bản và hiện nay được trồng rộng rãi làm cảnh hoặc dược liệu ở nhiều nơi. Mạch môn có khả năng tự mọc hoang và cũng được trồng tại nhiều vùng thuộc phía Bắc Việt Nam như Hà Nam, Hưng Yên, Bắc Giang và Nghệ An.

Mạch Môn là một loại cây thân thảo có chiều cao từ 10-40cm, thường mang màu xanh và có tuổi thọ lâu dài. Cây có lá mạch môn thẳng, có màu xanh lục và bề mặt dài khoảng 20-40cm, với chiều rộng chỉ từ 1-4mm mọc từ gốc và thẳng lên. Cuống lá mạch môn có bẹ và mép lá có hình dạng răng cưa. Rễ cây mạch môn có hình dạng chùm. Hoa mạch môn có màu sắc từ trắng đến tím nhạt, mọc thành từng cành trên thân cây và có chiều dài khoảng 5-10cm. Mạch môn còn sản xuất quả mọng màu xanh lam với đường kính chỉ khoảng 5-6mm, mỗi quả chứa từ 1-2 hạt.

Phần củ mạch môn (được phát triển từ rễ) là một bộ phận phổ biến được sử dụng. Loại củ này có kích thước tương đương với đầu đũa, với hai đầu dẹt và thân mập tròn. Vỏ của nó màu vàng trắng, còn thịt có một hương vị ngọt ngào. Khi đến tháng 9-12 hàng năm, người ta có thể hái phần củ mạch môn của những cây đã sống được 2 năm. Sau khi thu hoạch, phần củ mạch môn cần được sơ chế như sau:

Sau khi thu hái, cần cắt bỏ hoàn toàn rễ con và rửa sạch đất cát. Với củ nhỏ, ta nên giữ nguyên, còn với củ lớn, chia thành hai phần để dễ dàng bảo quản. Sau đó, có thể cho củ phơi khô, sấy nhẹ hoặc sử dụng tươi tùy ý. Để bảo quản vị thuốc mạch môn tốt, cần đặt chúng ở nơi khô ráo, thoáng mát và sạch sẽ. Để tránh bị ẩm thấp, cần tránh làm ướt củ. Các củ không nên sử dụng là những củ mốc hoặc co rút. Ngoài ra, những củ có vị đắng cũng không nên sử dụng.

>>> Xem thêm bài viết Ý nghĩa của hoa salem bạn đã biết chưa ?

Công dụng và liều dùng:

Mạch môn là một vị thuốc rất phổ biến trong phạm vi nhân dân, được sử dụng để điều trị nhiều bệnh như ho, long đàm, bệnh phổi, gầy còm, thiếu sữa, lợi tiểu và sốt khát nước. Thường được sử dụng dưới dạng thuốc sắc với liều lượng từ 6 đến 20g mỗi ngày. Theo các tài liệu cổ, mạch môn có vị ngọt, hơi đắng và tính hơi hàn, có tác dụng thanh tâm, nhuận phế, dưỡng vị sinh tân, hóa đờm, chỉ ho, và được sử dụng để chữa các bệnh như hư lao, thổ huyết, ho ra máu, miệng khô khát, bệnh nhiệt tân dịch khô. Tuy nhiên, những người bị tỳ vị hư hàn hoặc đại tiện lỏng không nên sử dụng mạch môn.

>>> Xem thêm bài viết Cây chè vằng là gì? Chè vằng có lợi sữa không?

Một số bài thuốc từ cây mạch môn giúp điều trị bệnh

Cần lưu ý rằng trước khi áp dụng bất kỳ loại thuốc nào, nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia. Nếu có các dấu hiệu bất thường, cần tới cơ sở y tế để được tư vấn và thăm khám.

Để chữa ho và khó thở, có thể sử dụng 16g củ mạch môn, 4g các loại cam thảo, gạo nếp sao vàng, đẳng sâm, đại táo và 8g bán hạ. Sắc chung với 600ml nước cho đến khi chỉ còn lại khoảng 200ml, sau đó chia đều uống 3 lần mỗi ngày.

Để chữa chảy máu cam và thổ huyết, có thể xay nhuyễn 500g củ mạch môn để lấy phần nước cốt. Sau đó, thêm 1-2 thìa mật ong và uống hai lần trong ngày.

Để chữa suy tim và hạ huyết áp, có thể sắc 16g củ mạch môn, 8g nhân sâm và 6g ngũ vị tử với nước và uống.

Để trị viêm họng, có thể giã nhuyễn 40g củ mạch môn khô và 20g hoàng liên, sau đó trộn đều và thêm một thìa mật ong. Tạo thành từng viên và bảo quản thuốc trong lọ kín.

Nếu muốn ngâm rượu, có thể chuẩn bị 30g củ mạch môn, 15g các loại sơn thù, cẩu tử, kỷ tích, đương quy, thỏ ty tử, nhân sâm, 1 cặp tắc kè và 2 lít rượu trắng 40 độ. Đầu tiên, sơ chế các nguyên liệu và cắt thành từng khúc. Sau đó, cho nguyên liệu vào bình và đổ rượu ngập bình. Ủ từ 3 tuần đến 1 tháng. Ngày uống 3 lần và chỉ sử dụng khoảng 20ml để tránh gây hại tới sức khỏe.

Cần lưu ý một số điều khi sử dụng cây mạch môn để chữa bệnh. Mặc dù nó là một loại vị thuốc rất tốt và phổ biến, nhưng để tránh nguy hiểm cho sức khỏe, bạn nên tuân theo các hướng dẫn sau:

Chỉ sử dụng sau khi được kiểm tra và chỉ định bởi chuyên gia.

Cần kiên trì trong quá trình sử dụng để đạt được hiệu quả tốt nhất.

Tránh sử dụng nếu bị tiêu chảy, nhiệt phế và tỳ vị hư hàn.

Không nên kết hợp với các loại thuốc khác hoặc sử dụng đồng thời với các loại thuốc Tây.

Nên tìm hiểu các loại thực phẩm kỵ để tránh tường tận các tình trạng xung đột.

Xem thêm bài viết thanh lý khuôn chậu cảnh cũ

>>> Xem thêm các bài viết khác https://khuonchaucongcnc.blogspot.com/