Vị thuốc táo mèo? Bài thuốc và cách làm rượu táo mèo

Táo mèo

Táo mèo hay còn gọi là sơn tra hoặc chua chát là một loại dược liệu với thành phần hóa học đa dạng và thường được sử dụng như một loại vị thuốc. Táo mèo có tác dụng tăng vị giác, kích thích tiêu hóa, hoạt huyết hóa ứ, ích khí và bổ thận.

Tên khoa học của loại cây này là Docynia indica, thuộc họ Hoa hồng (Rosaceae). Cây táo mèo có một mô tả tổng quan như sau, thân cây có chiều cao từ 3-6m, vỏ thân màu nâu đỏ, lá cây có kích thước nhỏ, dày và có màu xanh đậm, hoa có màu trắng hoặc hồng nhạt và trái có hình dạng giống như trái táo nhưng nhỏ hơn và có vị chua.

Mô tả cây dược liệu táo mèo

1. Đặc điểm thực vật

Táo mèo là một loại cây gỗ bán thường xanh, có chiều cao trung bình khoảng từ 2 đến 5 mét. Cành cây khi còn nhỏ sẽ có màu nâu tím và rậm lông, tuy nhiên khi trưởng thành thì sẽ không có lông và chuyển sang màu nâu đen.

Thân non của cây có gai, lá mọc tại đây sẽ có phiến và thùy. Lá mọc trên nhánh già sẽ không có thùy, thon và dài khoảng từ 7 đến 10cm, lúc non có đầy lông. Mép lá có răng nhỏ, lá gồm 6 đến 10 cặp gân phụ và lá kèm thường rụng rất nhanh. Cuống lá dài từ 0,5 đến 2cm, ngoài có phủ lông tơ.

Hoa mọc thành từng cụm, mỗi cụm thường có 3 đến 5 bông với đường kính 2,5cm. Đài hoa có hình chuông còn lá đài thì hình mác tam giác và đều được phủ lông tơ. Cánh hoa màu trắng, thuôn dài, mỗi bông có tới 30 nhị. Mùa hoa thường vào khoảng từ tháng 2 đến tháng 3.

Quả của táo mèo có thịt, có hình cầu hoặc hình trứng, đường kính từ 2 đến 3cm. Mùa sai quả thường vào khoảng từ tháng 8 đến tháng 9.

2. Bộ phận sử dụng

Quả của cây táo mèo là bộ phận chính được sử dụng để làm vị thuốc.

3. Phân bố

Dược liệu thường mọc ở vùng sườn núi có độ cao trung bình từ 1500 - 3000 mét. Nó được tìm thấy nhiều ở các nước như Nepal, Ấn Độ, Thái Lan, Bhutan, vùng Tây Nam Trung Quốc và Việt Nam.

Ở Việt Nam, táo mèo mọc hoang phổ biến ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Hòa Bình, Lào Cai, Lai Châu, Yên Bái, Sơn La...

4. Thu hoạch và sơ chế

Dược liệu thường được thu hoạch vào mùa thu. Sau khi thu hoạch, quả được thái mỏng bằng dao rồi phơi hoặc sấy khô để bảo quản và sử dụng dần.

5. Bảo quản

Nếu đã sơ chế khô, dược liệu cần được đựng trong túi kín và để ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh sáng mặt trời trực tiếp và ẩm mốc.

6. Thành phần hóa học của dược liệu khá đa dạng, bao gồm:

Acetylcholin
Acid citric
Acid cafiic
Hydrat cacbon
Phospho
Acid oleanic
Phytosterin
Acid crataegic
Vitamin C
Protid
Calci
Sắt
Ursolic

>>> Xem thêm bài viết Hoa hải đường là cây gì? Ý nghĩa, hợp với người mệnh gì?

Vị thuốc táo mèo

Tính vị

Theo các bản thảo khác nhau, táo mèo có vị chua hoặc chua ngọt, tính hàn và không độc hoặc tính hơi ôn.

Quy kinh

Táo mèo được cho là có tác dụng trên các kinh Tỳ và Can theo Dược phẩm hóa nghĩa, các kinh Thái âm và Túc dương minh theo Bản thảo kinh sơ, và kinh Tỳ theo Lôi công bào chế dược tính giải.

Giúp giảm cholesterol

Táo mèo có chứa dưỡng chất giúp giảm cholesterol xấu trong cơ thể hiệu quả, từ đó giúp cải thiện sức khỏe của hệ tim mạch và các bộ phận khác trong cơ thể. Loại quả này cũng hỗ trợ và phòng ngừa các bệnh liên quan đến tim mạch như xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim và cao huyết áp, được xem như loại thuốc quý trong việc giảm mỡ máu và điều hòa huyết áp.

Tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể

Táo mèo cũng chứa nhiều loại vitamin và chất chống oxy hóa giúp tăng cường miễn dịch và ngăn ngừa được các bệnh nguy hiểm.

Giúp hỗ trợ điều trị rối loạn tiêu hóa

Quả táo mèo còn có tác dụng hỗ trợ điều trị các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa nhờ vào dưỡng chất giúp tăng enzym trong dạ dày và kích thích tiêu hóa tốt hơn.

Cải thiện chức năng tim

Quả táo mèo còn có tác dụng cải thiện chức năng tim, hạ huyết áp, tăng cường lưu lượng mạch vành, chống co giãn mạch máu và loạn nhịp tim.

Cách phân biệt táo mèo Việt Nam và táo mèo Trung Quốc

Để phân biệt giữa táo mèo Việt Nam và táo mèo Trung Quốc, ta có thể dựa trên các đặc điểm sau:

Hình dạng và màu sắc: Táo mèo Việt Nam có vỏ ngoài hơi sần, ráp và màu xanh đậm, thường được trồng ở các vùng Tây Bắc như Sơn La, Hà Giang, Mù Cang Chải. Trong khi đó, táo mèo Trung Quốc có vỏ nhẵn bóng hơn và to hơn so với táo mèo Việt Nam.

Hương vị: Táo mèo Việt Nam có vị chua, hơi chát và không quá ngọt, đặc biệt là táo mèo từ các vùng Tây Bắc. Trong khi đó, táo mèo Trung Quốc có quả xanh chát và khi chín có vị ngọt, mềm và xốp hơn.

Độ cứng mềm: Táo mèo Việt Nam rất săn chắc, vỏ cứng và không bị héo dù quả có héo. Còn táo mèo Trung Quốc thì mềm, xốp hơn và dễ bị thối nhũn nếu để lâu.

Hiện nay, do chi phí vận chuyển và sản lượng táo mèo Việt Nam không nhiều, nên nhiều cửa hàng thường trộn lẫn táo mèo Việt Nam và Trung Quốc để có thêm lãi. Tuy nhiên, để mua được táo mèo Việt Nam chất lượng, người tiêu dùng nên chọn mua ở các vùng trồng táo mèo như Sơn La, Hà Giang, Mù Cang Chải hoặc tại các chợ đầu mối có uy tín.

>>> Xem thêm bài viết Khám phá 8 loại cây cảnh đẹp được ưa chuộng và sử dụng nhiều

Bài thuốc chữa bệnh từ táo mèo

Táo mèo, còn được gọi là bắc sơn tra, nam sơn tra, dã sơn tra... có vị chua ngọt và tính hơi ấm. Lâu nay, táo mèo đã được sử dụng như một loại thuốc quý để chữa trị nhiều loại bệnh như gan nhiễm mỡ, tăng huyết áp, viêm khớp, đau đầu mạn tính, viêm xoang, mất ngủ... Dưới đây là một số bài thuốc chữa bệnh từ táo mèo.

Trị huyết áp cao và phòng ngừa biến chứng: Sử dụng sao đen 12g, táo mèo 12g, thảo quyết minh 12g và hoa cúc trắng 9g. Tán nhỏ các thành phần trên rồi hãm với nước sôi trong bình kín khoảng 20 phút. Có thể uống thay trà trong ngày.

Tăng cường khả năng tiêu hóa: Sử dụng 200g táo mèo, rửa sạch, bỏ hạt ngâm với 300ml rượu trắng (lắc bình mỗi ngày 1 lần). Sau một tuần, uống 10-15ml rượu trước bữa ăn, 2 lần mỗi ngày. Sau khi uống hết rượu, trái táo mèo còn lại trộn với đường ăn dần.

Chữa gan nhiễm mỡ: Mỗi ngày ăn 5-7 quả táo mèo, hoặc dùng 10-15 quả sắc nước uống.

Chữa cao huyết áp và mỡ máu cao: Sử dụng táo mèo 15g và lá sen 15g, tán vụn và hãm với nước sôi trong bình kín khoảng 20 phút. Uống sắc nước thay trà trong ngày.

Để chữa chứng ăn uống không tiêu, bụng đầy, tức và đau, bạn có thể dùng táo mèo 30g sắc nước uống thay cho trà trong ngày.

Nếu bạn đau bàng quang, hãy uống một cốc nước pha hai thìa nhỏ giấm táo mèo và mật ong sau mỗi bữa ăn để giúp tiểu tiện dễ dàng hơn.

Để chữa bệnh viêm khớp, bạn nên uống một cốc nước 200ml pha 10 thìa nhỏ giấm táo mèo và mật ong sau mỗi bữa ăn. Hãy điều chỉnh lượng mật ong sao cho vừa đủ ngọt.

Nếu bạn bị bệnh viêm thận và nước tiểu có mủ, hãy uống một cốc nước 200ml pha 2 thìa giấm táo mèo và 2 thìa mật ong hàng ngày trong bữa ăn. Tiếp tục dùng phương pháp này cho đến khi khỏi hẳn.

Để chữa bệnh zona, bạn có thể bôi giấm táo mèo nguyên chất lên vùng đau ngày 4 lần. Ban đêm, bạn nên bôi thêm 3 lần và đắp khăn nhúng giấm táo. Cảm giác đau sẽ dần dần giảm đi và da non sẽ mau lành.

Để chữa toàn thân đau mỏi và tăng cường khả năng tiêu hóa, bạn nên ngâm 200g táo mèo (rửa sạch và bỏ hạt) với 300ml rượu trắng (nhớ lắc bình mỗi ngày 1 lần) và để trong vòng một tuần trước khi sử dụng. Uống 2 lần mỗi ngày, mỗi lần 10 - 15ml. Sau khi hết rượu, bạn có thể trộn trái táo mèo còn lại với đường để dùng dần.

Để chữa viêm xoang, chảy nước mũi, nước mắt, bạn nên uống một cốc nước pha hai thìa giấm táo mèo, một ít mật ong và nhai một miếng sáp ong (rồi nhả bã) vào mỗi bữa ăn hàng ngày.

Giảm đau nhức: Đánh tan lòng đỏ trứng gà với 1 thìa lớn giấm táo mèo và 1 thìa nhỏ tinh dầu thông, sau đó bôi lên vùng da đau nhức và xoa mạnh.

Giãn phồng tĩnh mạch: Thoa giấm táo mèo vào chỗ bị giãn tĩnh mạch 2 lần mỗi ngày và uống 1 cốc nước pha 2 thìa giấm táo mèo trong mỗi bữa ăn.

Chữa chứng giãn tĩnh mạch: Ngâm bông vào giấm táo mèo rồi đắp lên chỗ bị giãn tĩnh mạch do hoạt động nhiều gây khó chịu.

Chữa chốc lỡ đầu trẻ em: Bôi giấm táo mèo lên chỗ có mụn 6 lần mỗi ngày, cách nhau 2 tiếng.

Chữa bệnh nấm tóc: Xoa giấm táo mèo lên chỗ bị nấm 6 lần mỗi ngày, cách đều 2 tiếng.

Giã rượu: Uống 6 thìa nhỏ giấm táo mèo pha với mật ong cứ 25 phút, khoảng 4 lần để giã rượu.

Chữa bỏng: Nhúng chỗ bị bỏng vào nước giấm táo mèo pha cùng mật ong sẽ giảm đau và tránh rộp.

Chữa mồ hôi trộn: Trước khi đi ngủ, xoa bóp bằng giấm vào bàn chân và bàn tay.

Khử mùi vùng nách: Giấm táo sử dụng nguyên chất sau khi tắm xong xịt lên nách và massage, bạn có thể thỏa mái hoạt động mà không lo đến mùi.

Trị mùi khoang miệng: Trộn giấm táo với nước tỷ lệ 1:1 sau đó sáng dậy súc hỗn hợp này từ 2-3 phút sẽ giảm thiểu các bệnh về nha chu và hôi miệng.

Dùng làm nước ngâm chân: ngâm chân vào nước nóng trước khi ngủ làm cải thiện giấc ngủ và xua tan được mệt mỏi. Hãy thêm 1 thìa giấm vào nước để hiệu quả cao hơn và loại bỏ được các lớp tế bào chết ở gót chân.

Để chữa đầy bụng và khó tiêu, bạn có thể sử dụng 30g táo mèo khô, sắc uống thay cho trà hàng ngày và uống liên tục trong 2-3 ngày.

Cách làm rượu táo mèo ngon theo công thức chuẩn

Rượu táo mèo là một loại thuốc dân gian rất hữu ích trong việc chữa nhiều bệnh như bệnh tiêu hóa, huyết áp và giảm cholesterol, đồng thời tốt cho tim mạch. Nếu bạn muốn cất sẵn một hủ rượu táo mèo tự tay làm trong nhà, hãy tham khảo cách làm rượu táo mèo ngon dưới đây.

Nguyên liệu làm rượu táo mèo (cho 4 lít):

2 kg táo mèo tươi
4 lít rượu trắng
1 kg đường
200 ml mật ong

Cách làm rượu táo mèo:

Bước 1: Chuẩn bị táo mèo

Táo mèo rửa sạch, cắt thành múi nhỏ và lấy hạt ra.
Phơi khô táo mèo cho khô ráo hoàn toàn trước khi ngâm vào rượu.

Bước 2: Ngâm rượu táo mèo

Lấy nồi hoặc thùng lớn, cho táo mèo vào và đổ rượu trắng vào, đảm bảo rượu phủ lên táo mèo.
Cho đường và mật ong vào nồi hoặc thùng, đảo đều cho đường tan hết.
Đậy kín nồi hoặc thùng, để ngâm rượu táo mèo trong vòng 2-3 tháng.
Mỗi tuần bạn nên mở nắp thùng để kiểm tra và đảo rượu một lần để tạo đều vị.
Sau khi 2-3 tháng, rượu táo mèo sẽ chín và mang hương vị thơm ngon đặc trưng của táo mèo.

Bước 3: Lọc và đóng chai

Dùng một cái rây lọc để lọc rượu táo mèo để loại bỏ táo mèo và bã.
Sau khi lọc xong, đổ rượu vào chai sạch và đậy nắp kín
Để rượu táo mèo ủ thêm một thời gian ngắn để tăng độ ngon và thơm hơn.
Cuối cùng, bạn có thể thưởng thức rượu táo mèo ngay hoặc để lâu hơn cho đến khi đủ thời gian ủ tối ưu.
Đây là cách ngâm rượu táo mèo ngon theo công thức chuẩn. Ngoài việc dùng để uống, rượu táo mèo còn có thể được sử dụng để chữa bệnh hoặc làm món quà đặc biệt cho người thân và bạn bè.

 

>>> Xem thêm các sản phẩm khác khuôn chậu cảnh mini giá rẻ

>>> Xem thêm các bài viết khác https://khuonchaucongcnc.blogspot.com/