NGUỒN GỐC CÂY CHÈ XANH

Cây chè xanh (còn được gọi là cây trà xanh) có tên khoa học là Camellia Sinensis. Đây là một loài cây mang tính biểu tượng và có sự liên kết sâu sắc với lịch sử và văn hoá của quê hương Việt Nam chúng ta.

Việt Nam nằm trong khu vực đất nước đầu tiên trồng cây chè trên thế giới. Nếu bạn đến các tỉnh biên giới phía Đông và Tây Bắc của đất nước, bạn sẽ thấy những cây chè có tuổi đời hàng trăm năm được người dân bản địa chăm sóc và thu hái.

Những cây chè này là con cháu của những cây chè đã tồn tại từ thời xa xưa trên hành tinh này. Và nghi thức uống trà của người Việt đã tồn tại trong hàng trăm năm qua.

Uống lá chè xanh đã trở thành một thói quen truyền thống của người Việt từ nhiều thế hệ trước đến nay. Phương pháp chế biến và thưởng thức chè xanh của chúng ta luôn đơn giản hơn so với các quốc gia Đông Á khác.

Vì Việt Nam là một quốc gia nông nghiệp, nên hầu hết người dân sống theo phong cách "tự trồng, tự cung cấp". Lá chè xanh tươi được hái từ cây chè trong vườn nhà, sau đó đun với nước và uống ngay.

Nước chè không chỉ là một thức uống giải khát, mà còn là một phần không thể thiếu khi tiếp đãi khách đến nhà. Nó cũng gắn liền với các hoạt động văn hoá như lễ hội, đám cưới hay ma chay. Không thể thiếu ấm nước chè trong những dịp đặc biệt này.

Cây chè ban đầu được sử dụng chủ yếu cho nhu cầu cá nhân. Khiến việc buôn bán chỉ là phụ thuộc. Cho đến khi thời kỳ thực dân Pháp đến, cây chè mới trở thành một loại cây công nghiệp quan trọng, phục vụ cho mục đích thương mại.

Trong thời kỳ thuộc địa Pháp, người Pháp đã mở trang trại chè đầu tiên ở Phú Thọ vào năm 1890. Trong giai đoạn này, lá chè khô trở thành một loại thực phẩm có giá trị cao được xuất khẩu đến Châu Âu. Do đó, cả Anh và Pháp đã trồng cây chè quy mô lớn ở thuộc địa của họ.

Không chỉ thay đổi phương pháp trồng chè theo hướng công nghiệp, người Pháp còn hiện đại hóa phương pháp chế biến chè tại Việt Nam. Cách chế biến này vẫn được áp dụng cho đến ngày nay.

Đến đầu những năm 1920, không chỉ Phú Thọ mà nhiều địa phương khác ở Việt Nam cũng bắt đầu trồng cây chè. Vùng chè Thái Nguyên được coi là vùng chè xanh trung du tốt nhất của Việt Nam hiện nay.

Ở miền Nam, vùng chè thương mại đầu tiên xuất hiện tại Cầu Đất (thuộc Lâm Đồng). Từ Cầu Đất, cây chè được trồng theo quy mô lớn khắp Lâm Đồng, đặc biệt là tại thành phố Bảo Lộc.

Ngày nay, Việt Nam nằm trong top 10 quốc gia xuất khẩu chè lớn nhất thế giới. Cây chè xanh cũng được nhiều người trồng trong sân nhà, không chỉ làm cây cảnh mà còn để hái lá dùng uống.

>>> Xem thêm bài viết Phong cách chậu xi măng đá mài

CÁCH TRỒNG CÂY CHÈ XANH Ở NHÀ

Nước chè xanh không chỉ thơm ngon mà còn có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Do đó, ngày càng có nhiều người trở nên "nghiện" uống nước chè xanh.

Thường thì lá chè xanh tươi được bán tại chợ và siêu thị. Tuy nhiên, khi mua một bó lá chè tươi, bạn phải sử dụng hết trong vài ngày. Lá chè tươi có nhược điểm là càng để lâu, các chất catechin có lợi cho sức khỏe sẽ mất đi, ngay cả khi được bảo quản trong tủ lạnh.

Vì vậy, tốt nhất là bạn trồng cây chè xanh ngay trong nhà. Khi muốn nấu nước chè xanh, bạn chỉ cần hái một ít lá và nấu ngay. Điều này đảm bảo giữ được hầu hết các chất có trong lá chè.

Để trồng cây chè xanh ở nhà, bạn có thể thực hiện các bước sau:

Mua cây giống

Bước đầu tiên để trồng cây chè xanh là mua cây giống. Hãy tránh trồng từ hạt theo hướng dẫn trên mạng. Trồng từ hạt không phải là công việc dễ dàng. Hãy tin tưởng vào kinh nghiệm truyền đời của gia đình bạn.

Bạn có thể mua cây chè xanh tại các cửa hàng cây cảnh. Khi mua, hãy chọn cây khoẻ mạnh, có lá xanh tươi, không bị sâu bệnh. Cây có búp non đang phát triển là lựa chọn tốt, vì nó cho thấy cây đang được chăm sóc đúng cách.

Mua đất và chậu

Nơi bán cây chè xanh thường cũng cung cấp đất và chậu. Bạn nên chọn một chậu lớn hơn một chút, vì khi cây chè lớn, nó sẽ cao hơn. Cây chè trong vườn có thể cao đến ngang thân người. Chọn một chậu có chu vi khoảng 30-40cm là đủ. Sau này, khi cây lớn, bạn có thể chuyển sang chậu mới.

Đất, bạn chỉ cần mua đất trồng cây cảnh là được. Sử dụng một ít sỏi hoặc đất sét nung để lót đáy chậu, giúp thoát nước tốt hơn. Đất trồng đã được nhà sản xuất trộn với tỷ lệ phù hợp, do đó ban đầu không cần mua phân bón.

Trồng cây chè

Khi đã có đủ mọi thứ đã nêu ở trên, chúng ta bắt đầu trồng cây chè xanh. Lót sỏi hoặc đất nung ở đáy chậu, sau đó đổ đất vào chậu cho đến gần đầy.

Tiếp theo, đặt cây chè giống vào chính giữa chậu. Sau đó, thêm đất để đầy chậu, đảm bảo phủ hết bộ rễ của cây chè. Đặt cây chè ở một nơi có ánh nắng đủ trong khu vực nhà của bạn.

Chăm sóc cây chè

Chăm sóc cây chè xanh đúng cách là rất quan trọng để có được lá chè tươi ngon và giàu chất dinh dưỡng. Dưới đây là một số hướng dẫn chăm sóc cây chè xanh ở nhà:

Đặt cây chè ở nơi có nắng: Cây chè thích ánh sáng mặt trời, vì vậy hãy đặt chậu cây ở nơi có nhiều ánh sáng. Tuy nhiên, không để cây chè tiếp xúc với ánh sáng mặt trời suốt cả ngày, vì điều này có thể làm lá chè trở nên đắng. Nơi có một buổi ánh sáng tự nhiên là lựa chọn tốt.

Tưới nước đều đặn: Cây chè cần được tưới nước đều đặn để đảm bảo đất ẩm nhưng không quá ngập nước. Hãy tưới nước khi đất trong chậu đã khô, nhưng tránh tưới quá nhiều nước gây ngập úng.

Bón phân hữu cơ: Định kỳ bón phân hữu cơ sẽ cung cấp chất dinh dưỡng cho cây chè. Bạn có thể sử dụng phân bò hoặc phân hữu cơ tự nhiên khác. Khi bón phân, hãy để khoảng cách nhỏ giữa phân và gốc cây để tránh gây cháy rễ. Lượng phân hữu cơ khoảng nắm tay là đủ.

Sử dụng phân vô cơ NPK: Bạn có thể sử dụng phân vô cơ NPK để bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết cho cây chè. Theo hướng dẫn trên bao bì phân, bạn có thể bón phân theo liều lượng đã chỉ định.

Tránh hái lá ngay sau khi bón phân: Khi bón phân, hãy đợi vài ngày trước khi hái lá chè. Điều này giúp đảm bảo rằng lá chè không chứa quá nhiều chất bón và đảm bảo an toàn cho sức khỏe khi uống nước chè.

>>> Xem thêm bài viết Cây Máu rồng

HƯỚNG DẪN LÀM LÁ CHÈ XANH KHÔ TẠI NHÀ

Thu hoạch lá chè xanh là một quá trình đơn giản và thú vị. Dưới đây là một số hướng dẫn để thu hoạch lá chè xanh:

Chọn thời điểm thu hoạch: Lá chè tươi ngon nhất thường được thu hoạch khi cây chè đã đạt độ tuổi trưởng thành và có lá màu xanh tươi. Thời điểm thu hoạch có thể khác nhau tùy thuộc vào loại cây chè và vùng địa lý, nhưng thường thuộc vào mùa xuân hoặc mùa hè.

Hái lá chè: Sử dụng ngón tay hoặc nhọn kéo, hãy hái những lá chè tốt nhất từ phía trên của cây chè. Hãy nhẹ nhàng và cẩn thận để không gây hư hại đến cây chè và các lá khác. Chọn những lá màu xanh tươi, không có bất kỳ dấu hiệu của bệnh tật hoặc sâu bệnh.

Hạn chế thu hoạch lá từ cùng một cây quá nhiều: Để cho cây chè có thời gian hồi phục và phát triển mới, hạn chế thu hoạch quá nhiều lá từ cùng một cây trong một lần. Thường thì cây chè có thể được thu hoạch một lần mỗi vài tuần để đảm bảo sự tươi ngon và sức khỏe của cây.

Chế biến lá chè sau khi thu hoạch:

Hấp lá chè

Lá chè xanh khô cần phải được 'diệt men' để giữ hương vị và thành phần của lá chè tươi. Theo phương pháp truyền thống, lá trà sẽ được xào trên chảo để 'diệt men'.

Tuy nhiên, việc xào chè là một công đoạn khó thực hiện nếu thiếu kinh nghiệm. Vì vậy, bạn có thể 'diệt men' lá chè tươi bằng cách hấp theo phương pháp làm chè xanh của người Nhật.

Trước khi diệt men, bạn cần làm cho lá chè 'héo'. Để lá trà ở một nơi thoáng mát trong 3-4 giờ để lá khô đi một chút. Điều này giúp lá chè giảm trọng lượng nước và có độ đàn hồi cao hơn khi chế biến.

Bạn chuẩn bị một cái xửng hấp. Cho một ít nước vào nồi. Sau đó, đun cho đến khi nước sôi, đặt lá chè tươi vào và hấp trong khoảng 2-3 phút.

Khi lá trà chuyển từ màu xanh sẫm sang màu xanh nhạt giống màu lá chuối, bạn lấy lá chè ra khỏi đĩa. Để lá trà nguội, sau đó chúng ta sẽ tiến hành công đoạn vò.

Vò lá chè

Vò lá trà là công đoạn khi bạn đặt vài lá trà vào lòng bàn tay. Sau đó, bạn nắm chặt hai lòng bàn tay lại để lá chè cuộn tròn và bị dập nhẹ.

Hoặc bạn có thể đặt lá chè lên một chiếc khay lớn. Sử dụng hai tay để lăn lá trà giống như khi lăn bột làm bánh. Lăn lá đi lăn lại cho đến khi lá trà trở nên nhuyễn và cuộn tròn. Trong quá trình này, lá trà sẽ tiết ra một loại nhựa ẩm ướt bám trên tay.

Mục đích của công đoạn này là phá vỡ lớp vỏ bên ngoài và các tế bào bên trong lá chè. Điều này cho phép các thành phần tạo hương vị được tiết ra và hoà quyện với nhau.

Sấy khô

Để lá trà khô, hãy trải đều lá trà lên một khay. Sau đó, để lá trà dưới ánh nắng mặt trời khoảng 1-2 giờ để lá trà khô. Tiếp theo, bạn nên đặt lá trà trong một vùng bóng râm để tiếp tục quá trình khô.

Hãy nhớ phơi nắng lá trà vào buổi sáng, tránh phơi nắng vào buổi chiều. Trong quá trình phơi, hãy lật lá chè khoảng 1-2 lần để đảm bảo lá trà khô đều. Tránh phơi nắng quá lâu, nếu không trà sẽ có màu nâu đỏ không hấp dẫn.

Nếu bạn có lò nướng hoặc máy sấy, thì thật tuyệt vời. Thay vì phơi nắng, bạn có thể sấy lá chè nhanh chóng. Đặt nhiệt độ lò ở mức nhẹ, khoảng 100 độ C, sau đó trải đều lá chè lên khay và sấy trong khoảng 10-15 phút.

Mỗi 5 phút, hãy dùng đũa để đảo lá chè để đảm bảo lá khô đều. Tiếp tục sấy cho đến khi lá chè khô hoàn toàn. Lá chè khô sẽ có màu xanh đen. Khi bẻ lá bằng tay, bạn sẽ cảm nhận được độ giòn giống như rong biển khô.

Bảo quản

Để bảo quản lá chè xanh khô tốt nhất, hãy đặt lá trong một hũ đậy kín. Tránh sử dụng hũ thuỷ tinh hoặc nhựa trong suốt. Lá trà cần được bảo quản trong hũ không mờ để không có ánh sáng xuyên qua. Đặt hũ chứa trà ở nơi thoáng mát.

Thưởng thức

Đối với lá chè xanh khô, bạn có thể pha trong ấm hoặc nấu giống như lá chè xanh tươi. Hương vị tuyệt vời hay không phụ thuộc vào cách chăm sóc cây chè và quá trình chế biến lá chè khô.

Tất nhiên, chè khô tự làm không thể so sánh với chè đặc sản do các nhà sản xuất. Ví dụ như cây chè Thái Nguyên được chăm sóc đặc biệt và điều kiện khí hậu tốt cho cây. Người làm chè cũng có nhiều bí quyết và kinh nghiệm riêng.

Tuy nhiên, việc trồng cây chè và tự làm lá chè xanh khô cũng mang lại niềm vui riêng. Chè tự trồng chắc chắn là sạch, không lo dư lượng thuốc trừ sâu hay phân bón hóa học quá mức.

Nếu bạn muốn mua lá chè khô Thái Nguyên, bạn có thể đặt hàng từ Danh Trà. Chè của chúng tôi được làm từ gia đình, vì vậy đảm bảo sạch và tự nhiên. Hơn nữa, chúng tôi sử dụng chất liệu gốc chè Thái Nguyên chính hiệu để đảm bảo hương vị truyền thống.

>>> Xem thêm các bài viết khác https://khuonchaucongcnc.blogspot.com/