Kỹ thuật cắt tỉa và tạo hình cho cây chanh ta - Bí quyết để có cây đẹp và mạnh mẽ

Giới thiệu về cây chanh ta

Cây chanh ta là một loại cây bụi cao khoảng 5 mét (16 feet) với nhiều gai. Tuy nhiên, những giống chanh lùn thì lại phổ biến hơn đối với các nhà vườn. Cây này có thể được trồng trong nhà kính vì không chịu được thời tiết giá rét. Thân cây hiếm khi mọc thẳng mà tỏa nhiều nhánh từ nơi gần gốc.

Lá của cây chanh ta có hình trứng, dài 2,5 - 9 cm (1-3,5 inch), và rất giống với lá cam (cái tên khoa học aurantifolia được đặt để ám chỉ sự giống nhau giữa lá của cây này và lá cam - C. aurantium). Hoa chanh có đường kính 2,5 cm (1 inch), màu trắng ngả sang màu vàng, có gân màu tím nhạt. Cây đơm hoa kết trái quanh năm, nhưng ra quả nhiều nhất từ tháng Năm tới tháng Chín.

Trái của cây chanh ta chín sau từ 5 tới 6 tháng sau khi hoa nở. Quả chanh ta có hình cầu, đường kính từ 2,5 cm - 5 cm (1 - 2 inch), và khi chín có màu vàng rực rất đẹp (tuy nhiên, thường được khai thác khi quả còn xanh). So với loại chanh không hạt (Citrus x latifolia), quả của chanh ta có kích thước nhỏ hơn, nhiều hạt hơn, hàm lượng axít cao hơn, mùi vị nồng hơn và vỏ mỏng hơn.

Chanh ta được ưa chuộng bởi mùi vị đặc trưng của nó so với các loại chanh khác - cụ thể là vị chua và đắng nồng hơn - và thường được dùng để làm mứt cao cấp.

Lịch sử và nguồn gốc của cây chanh ta

Cây chanh ta được biết đến từ thời cổ đại, và được cho là có nguồn gốc từ Đông Nam Á. Sau đó, loại cây này đã lan truyền qua Trung Đông, tới Bắc Phi rồi đến Sicilia và Andalusia. Các nhà thám hiểm Tây Ban Nha đã đưa giống chanh này đến Tân thế giới, bao gồm cả chuỗi đảo Florida và khu vực Tây Ấn Độ.

Từ đó, loại cây này đã lan truyền ra các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới ở Bắc Mỹ, bao gồm cả México, Florida và California. Hiện nay, nhiều giống chanh ta ở thị trường Hoa Kỳ được trồng tại Trung Mỹ và Mexico, cũng như tại Texas và California.

>>> Xem thêm bài viết Top 10 loại chậu cây cảnh dễ trồng và làm sạch không khí

Ứng dụng của cây chanh ta

Nhờ vào mùi vị đặc trưng và tính chất dinh dưỡng của quả chanh ta, loại cây này được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực ẩm thực và y học.

Kỹ thuật cắt tỉa và tạo hình:

- Hạn chế cành vượt: Loại bỏ những cành già, cành cỗi, cành sâu bệnh để giúp cây thông thoáng và có dáng đẹp. Điều này cũng giúp tăng khả năng quang hợp và đảm bảo cây phát triển cân đối và đủ sức mang trái.

- Bón thúc: Vào thời kỳ bón thúc cho cây, nên cho thêm đất mới vào tán cây dày 2-3cm, kết hợp với việc bón phân hữu cơ hoặc phân hóa học.

Kỹ thuật bón phân cho cây chanh ta:

- Bón phân thúc: Lượng phân thúc thay đổi tùy theo tính chất đất và năng suất cây. Thường bón 20-30kg phân chuồng và 1-2kg tro/hốc/năm (bón 1-2 lần/năm). Riêng phân hóa học, có thể sử dụng như sau (cho mỗi cây):

- Năm thứ nhất: 0,5-1,0kg sulfat đạm (hoặc 0,25-0,5kg urê) + 0,3-0,5kg NPK (16-16-8).

- Năm thứ hai: 1,0-2,0kg sulfat đạm (hoặc 0,5-1,0kg urê) + 0,3-0,5kg NPK (16-16-8).

- Năm thứ ba trở đi: 2,0-2,4kg sulfat đạm (hoặc 1,0-1,2kg urê) + 0,5kg NPK (16-16-8) + 1kg vôi. Do quả chanh rải rác, nên chia phân thành 4-5 lần/năm để bón.

Phòng trừ sâu bệnh cho cây chanh ta:

- Sâu vẽ bùa: Sử dụng thuốc trừ sâu có tính nội hấp như Sevin 80WP, Padan 95SP, Cymbush, Lannate để phòng trừ sâu vẽ bùa gây hại vào giai đoạn ra lá non.

- Rầy chổng cánh: Sử dụng thuốc trừ sâu như Applaud MIPC 25%, BTN, Admire 50ND, Bassan 50ND, Trebon 10ND để ngăn chặn sự truyền bệnh vàng lá Greening qua rầy chổ

>>> Xem thêm bài viết Tìm hiểu về cây cam (Cam vàng) - Cây ăn quả phổ biến

Phân loại cây chanh ta và kỹ thuật chăm sóc

Phân loại cây chanh ta

Cây chanh ta được phân loại thành 4 loại chính:

Chanh Giấy (Citrus aurantifolia): 

Đây là giống chanh ta truyền thống ở Việt Nam, có cây nhiều gai, lá dày đặc, vỏ mỏng (1-1,2mm) và chứa nhiều nước. Quả có hình cầu, múi màu xanh nhạt, mùi thơm và chua. Đường kính quả từ 3,5 đến 4cm, trọng lượng trung bình 40g. Hoa thường mọc thành chùm và được trồng phổ biến ở các khu vực ven sông.

Chanh Núm (Citrus limonia): 

Cây chanh núm ít gai, quả to hình cầu, vỏ sần, tép màu vàng nhạt và chứa nhiều nước. Đặc biệt, đầu quả có núm ngắn. Vỏ của quả có độ dày từ 1,5-1,8mm và trọng lượng từ 45-50g. Hoa của cây chanh núm có hai màu tím đậm và tím nhạt.

Chanh Không Hạt (Citrus latifolia): 

Loại cây này được nhập khẩu từ Mỹ, quả to và có vỏ mỏng, rất thơm và phát triển đều. Khi cây trưởng thành, gai sẽ thoái hóa, giúp cho quá trình thu hoạch trở nên dễ dàng. Trọng lượng quả dao động từ 70-100g, lá lớn và gai nhỏ. Năng suất của cây từ năm thứ 4 trở đi có thể đạt 60 tấn/ha.

Chanh Thơm Indo: Quả của loại cây này có hình tròn đẹp, màu xanh đậm. Quả tương đối nhỏ, chỉ từ 10-20g, có vị chua. Sau khi trồng 12 tháng, có thể thu hoạch được.

Kỹ thuật chăm sóc cây chanh ta

Kỹ thuật chăm sóc định kỳ:

- Tưới nước: Cần cung cấp đủ nước cho cây, đặc biệt trong mùa khô, khi trái đang lớn và trước khi quả chín.

- Phòng trừ cỏ dại: Phủ gốc bằng cỏ, rác, hoặc cây phân xanh để hạn chế sự phát triển của cỏ dại. Xới phá váng sau mỗi trận mưa lớn. Làm cỏ vụ xuân tháng và vụ thu tháng 8-9. Xới sạch toàn bộ diện tích một lần/vụ và xới gốc cây 2-3 lần trong một năm.

Kỹ thuật cắt tỉa và tạo hình:

- Hạn chế cành vượt: Loại bỏ những cành già, cành cỗi, cành sâu bệnh để giúp cây thông thoáng và có dáng đẹp. Điều này cũng giúp tăng khả năng quang hợp và đảm bảo cây phát triển cân đối và đủ sức mang trái.

- Bón thúc: Vào thời kỳ bón thúc cho cây, nên cho thêm đất mới vào tán cây dày 2-3cm, kết hợp với việc bón phân hữu cơ hoặc phân hóa học.

Kỹ thuật bón phân cho cây chanh ta:

- Bón phân thúc: Lượng phân thúc thay đổi tùy theo tính chất đất và năng suất cây. Thường bón 20-30kg phân chuồng và 1-2kg tro/hốc/năm (bón 1-2 lần/năm). Riêng phân hóa học, có thể sử dụng như sau (cho mỗi cây):

- Năm thứ nhất: 0,5-1,0kg sulfat đạm (hoặc 0,25-0,5kg urê) + 0,3-0,5kg NPK (16-16-8).

- Năm thứ hai: 1,0-2,0kg sulfat đạm (hoặc 0,5-1,0kg urê) + 0,3-0,5kg NPK (16-16-8).

- Năm thứ ba trở đi: 2,0-2,4kg sulfat đạm (hoặc 1,0-1,2kg urê) + 0,5kg NPK (16-16-8) + 1kg vôi. Do quả chanh rải rác, nên chia phân thành 4-5 lần/năm để bón.

Phòng trừ sâu bệnh cho cây chanh ta:

- Sâu vẽ bùa: Sử dụng thuốc trừ sâu có tính nội hấp như Sevin 80WP, Padan 95SP, Cymbush, Lannate để phòng trừ sâu vẽ bùa gây hại vào giai đoạn ra lá non.

- Rầy chổng cánh: Sử dụng thuốc trừ sâu như Applaud MIPC 25%, BTN, Admire 50ND, Bassan 50ND, Trebon 10ND để ngăn chặn sự truyền bệnh vàng lá Greening qua rầy chổ

>>> Xem thêm các bài viết khác https://khuonchaucongcnc.blogspot.com/